كتابخانة ناصريه امروز يكي از معدود گنجينه هاي علمي و ديني در خاور ميانه بشمار مي‌آيد. باني اين كتابخانه عظيم علامه جليل سيّد محمّد قلي است وي علاوه بر تصنيفات و تأليفات متعدد در زمينه فرهنگ و معارف اسلامي اقدام به تأسيس كتابخانه اي بزرگ استفاده علماء، محققين و پژوهشگران نمود و در زمان حيات اين كتابخانه را وقف اولاد خود كرد. پس ازرحلت علامه محمّد قلي فرزند برومند ايشان علامه حامد حسين كار پدر را دنبال كرد و همزمان با تأليف و تصنيف و تصحيح و ترتيب كتابهاي پدر به توسعه كتابخانه پرداخت. وي براي تأليف دائرة المعارف بزرگ شيعه “عبقات الانوار” احتياج به مداركي داشت كه در هند بآساني بدست نمي‌آمد.
علّامه حامد حسين همراه برادرش مولانا اعجاز حسين صاحب كتاب كشف الحجب و الاستار براي تهيه كتابهاي مورد نظر به اكثر كشورهاي اسلامي سفر كرد و با خريد صدها كتاب برتوسعه اين ذخيره علمي همت گماشتند. ايشان علاوه بر سفرهاي مكرر به مناطق مختلف توسط دوستان كتابهاي مورد نياز را تهيه ميكرد. مجموعه نامه‌‌هائي كه علامه حامد حسين درباره تهيه‌كتب اسلامي به علما و بزرگان ساير بلاد نوشته نمايانگر عشق و علاقه و همت اين مرد بزرگ مي‌باشد. وي تاجائي كه ممكن بود سعي در تهيه اصل نسخ داشت و اگر ممكن نمي‌شد افرادي را براي نسخه برداري به محلي كه كتاب در آنجا موجود بود اعزام ميكرد. حجة الاسلام محمّدسعيد نخل برومند علامه ناصر حسين درباره كتابخانه مينويسد كه علامه حامد حسين مدّت زيادي در تلاش تهيه كتاب “الردّ علي المتعصب العنيد” بود بعدها معلوم شد كه نسخه‌‌اي از اين‌كتاب در يكي از كتابخانه هاي مصر ديده شده است. وي نامه اي به حاج ميرزا حسين نوري‌صاحب مستدرك الوسائل نوشت و پس از حدود بيست سال موفق به تهيه نسخه‌‌اي از آن كتاب كه در دو جزء بود گرديد.
پس از رحلت علّامه حامد حسين توليت كتابخانه به فرزندش مولاناناصر حسين ملقب به نصير الملّلة تفويض گرديد. در زمان تصّدي ايشان كتابخانه رونقي بيشتر يافت و در محل كتابخانه تغييرات اساسي بوجود آمد و عمارتي بزرگ توسط يكي از مؤمنين وقف كتابخانه گرديد و كتابها به محلّي كه تاكنون بعنوان كتابخانه ناصريّه مشهور است منتقل‌شد. لذا كتابخانه به نام ايشان مشهور است.
اين كتابخانه داراي بيش از سي هزار كتاب مي‌باشد كه‌در حدود 5 هزار نسخه آن را كتابهاي خطّي تشكيل مي‌دهند. اكثر نسخ خطّي اين كتابخانه از نوادر نسخ مي‌باشد.
منبع: مرکز بین المللی میکرو فیلم نور-هند
2 دیدگاه دربارهٔ «آشنایی با کتابخانه بزرگ ناصریه لکهنو»
سلام. خسته نباشید.
نسخه خطی تذکره الابرار تصنیف محمدبن جلال ماه بخاری، که در کتابخانه ناصریه نگهداری می شود را به عنوان رساله و تز دکتری انتخاب کرده ام و خواهش می کنم تمهیدات دریافت فایل عکسی این نسخه را برای بنده فراهم کنید.
من نیز هزینه آن را پرداخت می کنم.