رایحه خوش کلام
الدرر السنیه فی المکاتیب و المنشات العربیه
مرحوم علامه میرحامد حسین در کتاب الدرر‌السنیه، مجموعه‌ای از نوشته‌های متفرّقه خویش را گرد آورده
که شامل مکاتبات شخصی با علمای معاصر خویش و تقریظ‌هایش بر بعضی از کتاب‌ها و حاشیه‌ها و توضیحاتش درباره اشخاص و نویسندگان کتب موجود در دسترس وی، و نیز قضایای شخصی و داستان‌‌هایی چند از قدیمالایّام است.
از این مکاتبات، دست نوشته‌ها و پاک نویس‌های گوناگونی، در دفترچه‌هایی پرحجم به دست آمده است.
صاحب عبقات در مقدمه کوتاه برخی از پاک نویس‌ها، با اندک تفاوتی می‌نویسد:
«وبعد، فیقول العبد المفتاق حامد حسین … هذا مجموع أنیق وسفر رشیق سمّیته بـ الدرر السنیّة. جمعتُ فیه ما کتبتُ من المهارق الشوارق المؤتلقة البوارق وشطرها الأفخم وطرفها الأعظم، ممّا نمّقت في أیّان التأدّب بالآداب وغضاضة الغصن وطرآءة السنّ وشرخ الشباب ودارت بها کؤس المودّة بیني وبین الأحباب.»[1]
این کتاب که به گفته نویسنده‌اش شامل نوشته‌های دوران جوانی اوست_ در حدود سال 1285ق/ 1247 ق ش تنظیم و نوشته شده است؛ چراکه بعضی از تاریخ‌های نگاشته شده در آن کتاب به سال 1278 و… تاریخ‌گذاری شده است.
کتاب یاد شده در زمان حیات مؤلّف توسط شخصی به نام محمد جعفر بن محمد جواد بن محمدکاظم ظهیری ظاهراً در تاریخ 17 ربیع‌الثانی 1296ق رونویسی و گرد آمده است. اصل این کتاب در کتابخانه جوادیه شهر بنارس هند بوده و فیلم آن در کتابخانه مرکز احیاء میراث اسلامی قم موجود است.[2]
در یکی از صفحات ابتدائی نسخه مرکز اسناد آستان قدس رضوی، به خط و مهر علّامه ذاکر حسین، پسر دوم علّامه میرحامد حسین، در جمادی الثانیة ۱۳۰۱ ق. چنین نوشته شده است:
«هذا کتاب لو یُباع بمثله دُرّاً ، لَکان البایع مغبوناً»[3]؛ این کتاب اگر در برابر مثل دُری فروخته شود باز هم فروشنده مغبون است.
[1] الدرر السنیّة : ۲، مخطوط، شماره بازیابی ۲۸۳۰۰، کتابخانه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.
[2] «بازخوانی حیات علمی علامه میر حامد‌حسین هندی: کتاب الدرر السنیة»، سفینه، ش26، ص 160 – 186.
[3] الدرر السنیّة : ۲، مخطوط، شماره بازیابی ۲۸۳۰۰، کتابخانه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.
